Wat zijn dierenrechten?
Mensen die de rechten van dieren ondersteunen, erkennen dat alle dieren een intrinsieke waarde hebben – een waarde die volledig los staat van hun nut voor de mens. Wij zijn van mening dat ieder wezen met een wil om te leven, het recht heeft om vrij van uitbuiting en leed te leven.
Hier zijn een paar manieren om deze levendige en boeiende beweging te begrijpen.
Het is een filosofie
Dierenrechten zijn gebaseerd op ethische en morele filosofie. Het werd besproken door een aantal van ’s werelds meest invloedrijke denkers, van historische personen zoals Pythagoras en Leonardo da Vinci – die vegetarisme omarmde – tot Jeremy Bentham, de stichter van de utilitaire filosofische stroming die de capaciteit van dieren om te lijden identificeerde als het kenmerk dat hen recht geeft op gelijke behandeling.
“De vraag is niet ‘Kunnen ze redeneren?’ noch ‘Kunnen ze praten?’, maar ‘Kunnen ze lijden?'”
– Jeremy Bentham
Alle dieren hebben het vermogen te lijden op dezelfde wijze en in dezelfde mate dat mensen doen. Ze voelen pijn, plezier, angst, frustratie, eenzaamheid en familiale liefde. Wanneer we overwegen iets te doen dat hun behoeften in de weg zou staan, zijn we moreel verplicht om rekening te houden met hun behoeften.
In zijn boek Animal Liberation verklaart de filosoof Peter Singer dat het fundamentele beginsel van gelijkheid geen gelijke behandeling vergt – het vergt gelijke afweging van belangen. Dit is een belangrijk onderscheid wanneer we spreken over dierenrechten. Mensen vragen vaak of dierenrechten betekent dat dieren het recht behoren te hebben om te stemmen of een auto te besturen. Natuurlijk zou dat dwaas zijn, want dat zijn geen rechten die dieren ten goede zouden komen. Maar dieren hebben het recht om niet te lijden in handen van mensen en hun leven vrij van leed en uitbuiting te leven, omdat ze er belang bij hebben dit te doen. Dat is het verschil tussen gelijke afweging van belangen en gelijke behandeling.
Het is intuïtief
Je hoeft geen filosoof te zijn om te weten dat het kwetsen van dieren verkeerd is. De kern van dierenrechten is eenvoudig. Het gaat over aardig zijn voor anderen – of ze nu leden van ons eigen soort zijn of niet.
Bijna iedereen geeft op een bepaalde manier om dieren, of het nu gaat om een geliefd gezelschapsdier, een onweerstaanbaar schattige katje of het in een documentaire zien van een majestueus dier in het wild. Immers, we hebben allemaal een dosis ingebouwde compassie en inlevingsvermogen, zoals blijkt uit de grote moeite die kinderen vaak doen om dieren te helpen.
Moreel en logischerwijze is er geen reden om onderscheid te maken in de manier waarop we de dieren behandelen met wie we samenwonen, en degenen die worden gefokt voor voedsel. Ze zijn allemaal individuen, met dezelfde capaciteit om pijn en angst te voelen. Dierenrechten helpt ons om voorbij ons willekeurig onderscheid tussen verschillende soorten te kijken, om onze aangeboren compassie te herontdekken en om alle dieren in gelijke mate te respecteren.
“Als het gaat om pijn, liefde, vreugde, eenzaamheid en angst, een rat is een varken is een hond is een jongen. Ieder waardeert zijn of haar leven en bestrijdt het mes.”
– PETA oprichter Ingrid E. Newkirk
Het is een manier van leven
Er is niets abstract aan dierenrechten, en er zijn geen belemmeringen om betrokken te raken. Iedereen die om dieren geeft, kan deze principes elke dag in praktijk met het voedsel dat men eet, de kleren die men draagt en de producten die men koopt. Deze keuzes zijn een vorm van geweldloos protest dat echt een verschil maakt, zowel door het verminderen van de winst van bedrijven die dieren pijn doen of doden, als door het creëren van een groeiende markt voor wreedheidvrije mode, voedsel,diensten en entertainment.
Voor meer informatie over het maken van diervriendelijke keuzes, kunt u een gratis veganistisch starterspakket bestellen.
“Twijfel er nooit aan dat een kleine groep nadenkende, toegewijde burgers de wereld kan veranderen.”
– Margaret Mead
Het is een sociale beweging
Net als andere grote sociale bewegingen, brengen dierenrechten mensen uit alle politieke, religieuze en culturele hoeken samen om te strijden tegen onrecht.
En net als die bewegingen, gaat het ook om rechtvaardigheid. Alleen vooroordeel stelt ons in staat om anderen de rechten te ontkennen die we voor onszelf verwachten te hebben. Of het nu gaat om ras, geslacht, seksuele geaardheid of diersoorten, vooroordeel is moreel onaanvaardbaar. Naast de strijd tegen racisme, seksisme en homofobie, is er de strijd tegen speciësisme: discriminatie van andere wezens op basis van hun soort.
“Onrecht waar dan ook, is een bedreiging voor rechtvaardigheid alom.”
– Dr. Martin Luther King Jr.
Het is de weg vooruit
De maatschappij evolueert en wordt alsmaar eerlijker. Ondanks alle mensen die zeggen dat verandering nooit zal gebeuren, hebben de meeste landen in de wereld de menselijke slavernij en kinderarbeid verboden. Erkenning van de rechten van dieren is de volgende fase in onze vooruitgang op weg naar een rechtvaardigere wereld.
Nu biologen en diergedragswetenschappers meer te weten komen over de intelligentie van dieren en de complexiteit van hun levens, is er zelfs nog minder excuus om hen te behandelen als goederen, in plaats van als de gevoelige individuen die ze zijn.
De meesten van ons zijn opgegroeid met het eten van vlees, het dragen van leer en een bezoek aan dierentuinen. Maar, net zoals wij de mentale verschuiving hebben gemaakt naar een manier van leven die dieren respecteert, behoort de samenleving als geheel de onethische mentaliteit te ontgroeien dat dieren er voor ons zijn om te gebruiken en te doden wanneer we maar willen.
“De grootheid van een natie en haar morele vooruitgang kan worden beoordeeld door de manier waarop de dieren worden behandeld.”
– Mahatma Gandhi
Dierenrechten hebben u nodig
De stemmen van dieren gaan vaak ongehoord. Daarom is het van uiterst belang dat we voor hen opkomen. Neem alstublieft geen genoegen met een wereld waarin wreedheid de norm is – laat dierenrechten in uw leven, en sluit u aan bij de miljoenen mensen over de hele wereld die er alles aan doen om de uitbuiting en het doden van onze mede-aardbewoners te beëindigen.
Sluit u aan bij het Actie Netwerk