Waarom dierenrechten?
Bijna allemaal zijn we opgegroeid met het eten van vlees, het dragen van leer en het bezoeken van circussen en dierentuinen. Velen van ons kochten onze geliefde ‘huisdieren’ in dierenwinkels, hadden cavia’s en hielden prachtige vogels in kooien. We droegen wol en zijde, aten hamburgers van McDonald’s en visten. We stonden nooit stil bij de impact die deze acties op de betrokken dieren hadden. Om welke reden dan ook vraag je je nu echter af: waarom zouden dieren rechten moeten hebben?
Jo-Anne McArthur/We Animals
In zijn boek Animal Liberation zegt Peter Singer dat het basisprincipe van gelijkheid geen gelijke of identieke behandeling vereist – het vereist gelijk belang. Dat is een belangrijk onderscheid als het gaat om dierenrechten. Mensen vragen vaak of dieren rechten moeten hebben, en zonder meer is het antwoord “Ja!” Dieren verdienen het zeker om te leven zonder leed en uitbuiting.
Jeremy Bentham, de grondlegger van het vernieuwende utilitarisme in de morele filosofie, verklaarde dat bij het bepalen van de rechten van een wezen: “De vraag [niet is] ‘Kunnen ze redeneren?’ noch ‘Kunnen ze praten?’ maar ‘Kunnen ze lijden?'” In dat stuk wijst Bentham het vermogen om te lijden aan als het essentiële kenmerk dat een wezen het recht op gelijke belangen geeft. Het vermogen om te lijden is meer dan een kenmerk zoals het vermogen tot taalvaardigheid of hogere wiskunde. Alle dieren hebben het vermogen om op dezelfde manier en in dezelfde mate te lijden als mensen. Ze voelen pijn, plezier, angst, frustratie, eenzaamheid en moederliefde. Wanneer we overwegen iets te doen dat hun behoeften in de weg zou staan, zijn we moreel verplicht om daar rekening mee te houden.
Jo-Anne McArthur/We Animals
Voorstanders van dierenrechten zijn van mening dat dieren een inherente waarde hebben – een waarde die volledig losstaat van hun nut voor de mens.
We geloven dat elk wezen met een wil tot leven het recht heeft op een leven zonder pijn en leed. Dierenrechten zijn niet alleen een filosofie – het is een sociale beweging die ingaat tegen de traditionele opvatting van de maatschappij dat alle dieren uitsluitend voor menselijk gebruik bestaan. Zoals PETA-oprichter Ingrid Newkirk heeft gezegd:
“Als het gaat om pijn, liefde, vreugde, eenzaamheid en angst is een rat een varken, een hond, een jongen. Iedereen waardeert zijn of haar leven en vecht tegen het mes.”
Alleen vooroordelen stellen ons in staat om anderen de rechten te ontzeggen die we voor onszelf vanzelfsprekend vinden. Of ze nu gebaseerd zijn op afkomst, geslacht, seksuele geaardheid of soort, vooroordelen zijn moreel onaanvaardbaar. Als je geen hond zou eten, waarom zou je dan wel een varken eten? Honden en varkens hebben hetzelfde vermogen om pijn te voelen, en alleen door op soort gebaseerde vooroordelen kunnen we het ene dier zien als een metgezel en het andere als een maaltijd.