REACH: het grootste dierproefprogramma ter wereld
REACH: het grootste dierproefprogramma ter wereld
In 2006 introduceerde de Europese Unie een nieuwe verordening, ook wel bekend als de Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen (REACH), die chemische bedrijven verplicht stelt om informatie aan te leveren over de gevaren voor de gezondheid en het milieu van vrijwel alle chemicaliën die in Europa gebruikt worden. De wet vereist resultaten uit dierproeven, en als bedrijven die nog niet hebben, worden ze verplicht om nieuwe uit te voeren. Als gevolg hiervan worden honderdduizenden dieren gebruikt voor pijnlijke en dodelijke proeven, en naar verwachting zullen er nog miljoenen meer worden gebruikt in de komende jaren. REACH is het grootste proefdierprogramma ter wereld, en het vindt hier en nu plaats in Europa.
Het plan en de experimenten
REACH trad in 2007 in werking, en uit officiële rapporten blijkt dat er sinds 2013 al meer dan 800.000 dieren in proeven zijn gebruikt om te voldoen aan de vereisten. Deze proeven bestaan onder andere uit pijnlijke huid- en oogproeven en acute giftigheidstesten waarbij dieren een gigantische dosis chemicaliën krijgen toegediend, wat vreselijk leed en de dood tot gevolg heeft, ook al bestaan er betrouwbare methodes zonder dieren voor veel van deze proeven. Muizen, ratten, cavia’s, vissen en konijnen zijn allemaal gebruikt – en het wordt nog veel erger.
Deze proeven kunnen maanden duren of zelfs het hele leven van de dieren, die elke dag chemicaliën toegediend krijgen. In voortplantingstoxiciteitproeven krijgen zwangere dieren onder dwang chemicaliën toegediend om te zien of de substanties geboorteafwijkingen of de dood tot gevolg hebben bij hun baby’s. Voor slecht één voortplantingstoxiciteitproef voor het testen van slechts één chemische substantie kunnen ongeveer 2.500 dieren worden gebruikt.
PETA en REACH
PETA en onze internationale zusterorganisaties voerden al voordat REACH inging campagne om dieren te beschermen tegen de dreiging van de verordening en doen dat nog steeds. Lobbyisten van PETA’s zusterorganisaties hebben er hard aan gewerkt om maatregelen ter bescherming van dieren toe te voegen aan de wetgeving. Momenteel geeft de wet aan dat dieren alleen gebruikt mogen worden als ‘laatste redmiddel’ en bevat deze genoeg spelingsruimte dat bedrijven het gebruik van dieren in bepaalde gevallen kunnen vermijden. Maatregelen om te voorkomen dat verschillende bedrijven dezelfde tests uitvoeren voor dezelfde chemische substantie hebben miljoenen dierenlevens gespaard, en een aantal van de ergste proeven kunnen niet uitgevoerd worden zonder dat de instanties het eerst goedkeuren.
Sinds de aanvang van het REACH-programma hebben wetenschaps- en beleidsexperts van PETA’s internationale zusterorganisaties samengewerkt met chemische bedrijven, wetenschappers, EU-ambtenaren en politici om het oplopen van het dodental een halt toe te roepen. In 2009 heeft het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA), dat de leiding heeft over REACH, na veel inspanning van onze zusterorganisaties een advies uitgebracht om herhaalde proeven te voorkomen – een opheldering die mogelijk miljoenen dierenlevens spaart.
In 2012 werd het PETA International Science Consortium, Ltd. (het Consortium), opgericht om de wetenschappelijke en regelgevende expertise van haar leden, waaronder PETA en onze zusterorganisaties, te coördineren. Het Consortium heeft nu een geaccrediteerde status als belanghebbende bij zowel het European Union Reference Laboratory for alternatives to animal testing (EURL ECVAM) als ECHA. EURL ECVAM speelt een belangrijke rol in het bepalen van de wetenschappelijke aanvaardbaarheid en het gereglementeerd gebruik van testmethodes zonder dieren zowel binnen de EU als over de hele wereld. Het Consortium blijven samenwerken met EURL ECVAM en het beleid van de instantie blijven beïnvloeden. Als geaccrediteerde belanghebbende van ECHA maakt het Consortium gebruik van de toegang die deze status verschaft tot internationale beleidsmakers en bijeenkomsten met betrekking tot REACH om het vervangen van dieren waar mogelijk te stimuleren. Door toegang te krijgen tot bijeenkomsten zoals deze heeft het Consortium meer mogelijkheden om betrouwbare en relevante strategieën voor het verminderen en uiteindelijk afschaffen van dierproeven te promoten en te financieren.
PETA en andere leden van het Consortium hebben ook artikelen gepubliceerd in technische media en vaktijdschriften en hebben met de landelijke media samengewerkt om het publiek te informeren over het gevaar van REACH. Onze zusterorganisaties overleggen regelmatig met grote chemiebedrijven wereldwijd om alternatieve methodes ter vervanging van dierproeven voor REACH te promoten en financieren ook de ontwikkeling en wetenschappelijke beoordeling van dit soort methodes, waardoor mogelijk tienduizenden dierenlevens worden gespaard.
In 2012 heeft PETA UK een klacht tegen ECHA ingediend bij de Europese Ombudsman waarin het agentschap wordt beschuldigd van wanbestuur omdat het niet kan garanderen dat dierproeven alleen worden uitgevoerd als ‘laatste redmiddel’ zoals bij wet is voorgeschreven. Haar beslissing werd eind 2014 bekendgemaakt en bevestigde dat ECHA heeft gefaald in zijn functie om alle mogelijke middelen te gebruiken die het tot zijn beschikking heeft om dierproeven te verminderen. Dit heeft enorme gevolgen voor het leed van miljoenen dieren. De Ombudsman heeft duidelijke aanbevelingen gedaan en ECHA verzocht om informatie op te vragen bij de ingeschreven organisaties en hen indien nodig aan te laten aantonen dat de wet wordt nagevolgd. Daarnaast heeft ze ECHA opgedragen om de lidstaten op de hoogte te stellen van alle mogelijke gevallen waarin de wet niet wordt nagekomen, niet alleen van bewezen overtredingen.
Wat is de volgende stap?
Het is duidelijk dat er, ondanks het werk dat PETA en anderen hebben verricht om de impact van REACH te verminderen, veel uitgevoerde dierproeven vermeden hadden kunnen worden. De REACH-regelgeving omtrent het gebruik van dieren als ‘laatste redmiddel’ is tot nu toe amper toegepast in de praktijk, en PETA is vastberaden om dat recht te zetten.
Experts op het gebied van wetenschapsbeleid van PETA’s internationale zusterorganisaties zullen blijven lobbyen en samenwerken met ambtenaren in Europa om er zeker van te zijn dat bezwaren van de Ombudsman worden aangepakt en dat zowel de letter als de geest van REACH wordt nageleefd.
PETA is het eens met het principe dat chemicaliën waar we dagelijks aan worden blootgesteld niet schadelijk mogen zijn voor onze gezondheid of het milieu. Maar zo lang REACH afhankelijk is van dierproeven, zal dat doel nooit bereikt worden. Over de hele wereld erkennen vooruitstrevende wetenschappers en besluitvormers dat dierproeven niet alleen onethisch zijn maar ook simpelweg niet in staat zijn hetgeen te bereiken waarvoor ze zijn bedoeld. REACH betekent dat Europa – ooit beschouwd als de wereldleider op het gebied van dierenbescherming – nu verbonden is aan archaïsche en wrede testmethodes die bij ontelbare dieren leed veroorzaken en tot de dood leiden
We juichen de stappen toe die onder REACH zijn gezet om alternatieve methodes te gebruiken en om zinloze, herhaalde proeven te vermijden, maar het is van groot belang dat we er absoluut zeker van zijn dat elke mogelijkheid wordt benut om dierproeven onder REACH te voorkomen.
