Aquaria en zeedierenparken

Sommige van ’s werelds meest gevoelige en intelligente dieren worden ontvoerd uit hun thuisplek en gedwongen in kleine behuizingen te wonen die een sombere imitatie zijn van hun natuurlijke oceaanomgeving – dit alles wordt gedaan door de aquariumindustrie die miljoenen waard is. Over de hele wereld dwingen zeedierenparken zoals SeaWorld orka’s, dolfijnen en andere walvisachtigen om primitieve trucjes uit te voeren voor vermaak. Ook in Nederland veroordelen aquaria miljoenen waterdieren tot een onverbiddelijk lijdzaam leven.

Blackfish en SeaWorld

SeaWorld, dat verschillende zeedierparken in de Verenigde Staten bezit, is berucht geworden voor zijn mishandeling van orka’s. De winst van het bedrijf komt voort uit het leed van intelligente en sociale wezens die worden onthouden van alles dat natuurlijk en belangrijk voor hen is.

De orka’s die opgesloten zitten in SeaWorld, zijn gevangen genomen en uit het wild gehaald als kalfjes door een traumatisch en gewelddadig proces of werden gefokt in gevangenschap uit een steeds kleiner wordende genengroep en vaak bij hun moeder weggehaald als ze nog baby’s zijn.

Wilde orka’s en dolfijnen leven in grote, complexe sociale groepen en zwemmen iedere dag lange afstanden in de open oceaan. In gevangenschap kunnen deze dieren alleen in rondjes zwemmen in tanks die voor hen gelijk staan aan een badkuip, en het wordt hen onmogelijk gemaakt om ook maar iets van hun natuurlijke gedrag te vertonen. De meesten sterven eerder dan hun natuurlijke levensduur en hebben vaak pijnlijke gezondheidskwalen die het leed vergroten.

Orka’s en andere dolfijnen navigeren door echolocatie, maar in zwembaden weerkaatsen de echo’s van hun eigen sonar direct tegen de muur, wat hen tot krankzinnigheid kan drijven. Wereldberoemde oceanograaf Jean-Michel Cousteau heeft het opsluiten van orka’s in tanks vergeleken met het blinddoeken van een persoon in de gevangenis. Opgesloten orka’s lijden zowel fysiek als psychologisch. Sommige gevangen orka’s hebben hun tanden vernietigd door op metalen kooi-tralies te bijten, en alle opgesloten volwassen mannelijke orka’s hebben een omgevallen rugvin, een aandoening dat zich zelden voordoet bij orka’s in het wild.

De documentaire Blackfish uit 2013, belicht de desastreuze gevolgen van gevangenschap van deze geweldige dieren. De film vertelt het verhaal van de mannelijke orka Tilikum en relateert de zware psychologische gevolgen van jarenlange opsluiting in betonnen tanks, dat leidde tot de tragische dood van een trainer in SeaWorld Orlando.

Blackfish heeft de ogen van duizenden mensen geopend voor het tragische lot van dieren in zeedierenparken, en de protestbeweging tegen deze centra vol wreedheid heeft een enorme impuls gekregen. De kaartverkoop van SeaWorld is aan het dalen, en vele beroemdheden en bedrijven sluiten zich aan bij PETA US om zich uit te spreken tegen de mishandeling en om alle banden met het bedrijf te verbreken.

Dolfijnen

Dolfijnen hebben verschillende persoonlijkheden, een sterk gevoel van eigenwaarde en het vermogen om de toekomst in overweging te nemen. Net als alle andere dieren, lijden deze zeer intelligente dieren enorm al ze uit de oceaan gehaald worden, en ze lijden mogelijk aan stress, gedragsstoornissen, ziekte en een vroegtijdige dood in gevangenschap.

De beruchte wreedheid van de jaarlijkse dolfijnenslachting in het Japanse Taiji wordt gesubsidieerd door de entertainmentindustrie, gezien vissers jonge dolfijnen tegen hoge prijzen kunnen verkopen aan zeedierenparken.

Gelukkig zijn er over de hele wereld regeringen die erkennen dat dolfijnen, orka’s en andere walvisachtigen niet in tanks horen. Chili, Costa Rica en Kroatië hebben allen de gevangenschap van walvisachtigen verboden. In 2013 heeft het toenmalige ministerie van Milieu & Bossen in India de gevangenschap van dolfijnen voor vermaak verboden. Andere landen, waaronder Brazilië, Luxemburg, Nicaragua en Noorwegen hebben zeer strenge regels die het bijna onmogelijk maken om walvisachtigen in gevangenschap te houden. Maar in Nederland worden dolfijnen nog steeds in gevangenschap gehouden, in het Dolfinarium in Harderwijk.

Dolfijnen lijden ook op andere manieren voor vermaak. ‘Zwem met dolfijnen’ attracties bijvoorbeeld, waarbij dieren in kleine zwembaden of vervuilde zwembassins verblijven en die vaak slecht worden gereguleerd. Gedreven door hebzucht zijn veel faciliteiten vaak het hele jaar open, waardoor de dieren weinig onderbreking hebben van de constante stroom van toeristen.

Aquaria

Van gigantische octopussen tot kleine kwallen: de dieren die worden uitgebuit in aquaria lijden allemaal. In plaats van reizen door grootse oceanen, worden zeedieren in aquaria opgesloten in glazen tanks – waar ze blootgesteld worden aan flitsend licht, lawaai en grote menigten – en worden niet in staat gesteld hun natuurlijke gedrag te vertonen.

Zoals bij alle bedrijven die winst maken door het vertonen van dieren, plaatsen aquaria commerciële belangen boven de behoeftes van dieren. Zoals schuwe vissen – die in het wild veel tijd zouden doorbrengen in rotsspleten of tussen zeewier om te ontsnappen aan roofdieren – worden in kale tanks gehouden zonder een plek om zich te verstoppen opdat mensen beter naar ze kunnen kijken. Onderzoekers hebben ook aangetoond dat dieren gedwongen worden om te leven met onverenigbare soorten (zoals dag- en nachtvissen die in dezelfde tank gehouden worden) en in tanks worden gehouden die veel te klein voor hen zijn en geen verrijking hebben. Roggen worden soms in ondiepe tanks gezet zodat mensen hun handen in het water kunnen steken, terwijl sommige ‘topattracties’ om de paar maanden door het hele land worden vervoerd naar verschillende aquaria. Het is dus geen verrassing dat dieren in aquaria vaak stereotypisch gedrag vertonen, zoals in cirkeltjes zwemmen of herhaaldelijk het wateroppervlak breken.

Wetenschappelijke onderzoeken hebben bewezen dat vissen interessante, voelende wezen zijn die pijn en angst ervaren, net zoals andere dieren; dat ze een langetermijngeheugen en verschillende persoonlijkheden hebben en dat ze vaak in complexe samenlevingen leven. Octopussen zijn zo slim dat ze vaak in extra beveiligde tanks gehouden worden, omdat bekend is dat ze ontsnappen door waterpijpen los te draaien. Desondanks worden octopussen, schaaldieren en vele andere dieren in aquaria gehouden en krijgen ze bijna geen wettelijke bescherming.

Conservatie – tussen de regels lezen

Net als dierentuinen, aquaria en zeedierenparken laten het publiek graag geloven dat, door dieren op te sluiten in tanks of kooien, ze de dieren helpen in plaats van hen te schaden.

Maar als het aankomt op bescherming van de zee en zeedieren, veroorzaken aquaria juist problemen in plaats van hen op te lossen. Onderzoeken laten zien dat veel dieren in aquaria in het wild gevangen zijn, vaak uit het koraalrif, wat grote schade aanricht aan kwetsbare ecosystemen, of met behulp van vernietigende vistechnieken die de oceanen leegmaken. De wereldwijde aquatische handel (waar het vangen van dieren voor thuis-aquaria bij hoort) is een van de grootste bedreigingen voor veel van de diersoorten die tentoongesteld worden.

Nadat ze zijn gevangen, gescheiden van hun familie en uit de zee gevist worden, ondergaan de dieren een lange reis van duizenden kilometers – vol gevaren en leed – vanuit hun tropische thuisplek naar glazen tanks in Europa. Tienduizenden van hen sterven ieder jaar tijdens de reis naar deze grimmige bestemmingen.

Wat u kunt doen

• Ga alstublieft nooit naar een dolfinarium en verzoek al uw vrienden om hetzelfde te doen. Deze zeer intelligente dieren zitten gevangen in kleine verblijven en zijn daar alleen om te dienen als ‘vermaak’ van mensen.
• Het opsluiten van orka’s gebeurt niet in Nederland, maar sommige Nederlandse toeristen ondersteunen deze wrede industrie door parken zoals SeaWorld te bezoeken als ze op vakantie in het buitenland zijn. Als u een reisbureau ziet dat trips naar SeaWorld of andere zeedierenparken aanbiedt, schrijf ze dan alsjeblieft een brief om hen te vragen in de voetstappen te treden van STA Travel, Virgin America en vele andere door alle promoties van deze wrede bedrijven te stoppen.
• Bezoek alstublieft nooit een zeedierenpark, aquarium of andere toeristische attractie waarbij dieren worden uitgebuit om geld te verdienen. Leer in plaats daarvan over deze grootse en fascinerende zeedieren door documentaires te kijken over hoe ze leven in hun natuurlijke habitat of ga op een walvis-observatie trip en probeer ze in het wild te zien.
• Als u het nog niet heeft gedaan, bekijk dan Blackfish en moedig uw vrienden aan hetzelfde te doen.
• Help vissen in de oceaan te houden waar ze horen, door te weigeren hen op te eten of hen te kopen bij dierenwinkels.